(On)zelfstandige zonder personeel: wanneer de ZZP’er teveel beperkt wordt

De afgelopen jaren zoeken bedrijven steeds meer de grens van de wet op. Ze werken met een ZZP’er, terwijl er feitelijk (bijna) geen sprake meer is van een zelfstandige ondernemer. Er is niet voor niets een verschil tussen een arbeidsovereenkomst en een opdrachtovereenkomst. De rechtspositie van ZZP’ers en mensen in loondienst wordt ondermijnd als bedrijven via omwegen en trucs gebruik maken van ZZP’ers, terwijl ze wel de controle en het gezag behorende bij loondienst willen uitoefenen. In dit artikel zal de grens tussen de twee overeenkomsten nader bekeken worden.

(On)zelfstandigheid als ZZP’er

In de kern is de situatie niet ingewikkeld. Iemand met een arbeidsovereenkomst is in dienst van een bedrijf en voert werkzaamheden uit tegen betaling van loon. Een ZZP’er is een zelfstandige ondernemer die zelf de vrijheid heeft om opdrachten aan te nemen en invulling aan tarieven en werkzaamheden te geven. 

Het gaat mis als een ZZP’er met zoveel beperkingen en regels te maken krijgt dat de ZZP’er feitelijk gezien niet meer zelfstandig is. Daar komt nog bij dat de ZZP’er in die gevallen niet dezelfde bescherming geniet als iemand in loondienst. 

Criteria arbeidsovereenkomst

Art. 7:610a BW omschrijft de arbeidsovereenkomst als een overeenkomt waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.

Er moet aan de hand van de gesloten overeenkomst worden gekeken of er (feitelijk) sprake is van “in dienst zijn van een werkgever” met “op loon gelijkende uitbetalingen” gedurende een “langere tijd“.

Eind 2020 bevestigde de Hoge Raad in het arrest van 6 november dat het bij de beoordeling van de vraag niet gaat om de bedoeling die partijen zelf hadden. Het gaat er om of de overeenkomst voldoet aan de wettelijke omschrijving van een arbeidsovereenkomst en dus niet of partijen het woordje opdracht- of arbeidsovereenkomst gebruiken. 

Beoordeling: ZZP’er of arbeidsovereenkomst?

Er zal in alle gevallen een beoordeling dienen plaats te vinden aan de hand van de specifieke omstandigheden van het geval. Onderstaande vragen kunnen helpen bij de beoordeling van een specifieke situatie. 
_{(Let op: dit is geen uitputtende lijst. Andere vragen of omstandigheden kunnen ook van belang zijn. Onderstaande vragen kunnen een indicatie opleveren in een specifiek geval.)}

• Hoeveel vrijheid heeft de ZZP’er over de invulling van de werkzaamheden? 
• Op welke manieren oefent de opdrachtgever (wel of geen) gezag uit?
• Mag de ZZP’er zich laten vervangen door iemand anders? 
• Mag de ZZP’er een opdracht weigeren? 
• Heeft de ZZP’er invloed op de prijs? 
• Hoe wordt er bij een klacht gehandeld?
• Welke partij regelt de noodzakelijke goederen?
• Hoe wordt de betaling geregeld?
• Hoe is de aansprakelijkheid geregeld?

Uber, Deliveroo en de ZZP’er

In de gevallen van Uber en Deliveroo werd door rechter geoordeeld dat de bedrijven eigenlijk alle touwtjes in handen hadden. Er kon niet onderhandeld worden over voorwaarden of prijzen. Voldeed een chauffeur of bezorger niet aan de regels, dan betekende dit meestal het einde van de werkzaamheden. Uber en Deliveroo oefenden een modern werkgeversgezag uit door middel van onder andere technologie en algoritmes.

Meer weten over de zaken van Uber en Deliveroo? Lees het artikel over deze zaken.

Conclusie

Het is erg belangrijk dat een ZZP’er niet met teveel beperkingen te maken krijgt. De ZZP’er kan immers geen gebruik maken van de bescherming en voorzieningen die er binnen een arbeidsovereenkomst wel zijn. In het geval van twijfel kan met bovenstaande informatie een indicatie verkregen worden over een bepaalde situatie. Het gaat daarbij niet om de bedoeling van partijen, maar om de feitelijke situatie. Indien u denkt dat er in uw geval iets niet klopt is het verstandig juridisch advies te zoeken.

Blijf op de hoogte van juridische tips, interessante uitspraken en artikelen.

Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen over uw situatie, of wilt u graag weten of een huurprijsvermindering in uw geval kansrijk is? Dan kunt u vrijblijvend contact opnemen via onderstaande knoppen.