Einde handhavingsmoratorium / beoordeling schijnzelfstandigheid

Veranderingen sinds 2025

Sinds 1 januari 2025 zijn er veranderingen doorgevoerd met betrekking tot de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). De wet zelf bestaat al sinds 2016, maar tot 2025 deed de Belastingdienst in principe niet aan handhaving daarvan (beoordeling schijnzelfstandigheid). Het zogenoemde “handhavingsmoratorium” is vervallen per 1 januari 2025.

Einde van het handhavingsmoratorium

Vanaf de invoering van de Wet DBA was er een handhavingsmoratorium van kracht. Dit hield in dat de Belastingdienst terughoudend was met het opleggen van boetes en naheffingen, behalve in gevallen van evidente kwaadwillendheid. Dit moratorium is per 1 januari 2025 beëindigd, wat betekent dat de Belastingdienst nu volledig handhaaft op de juiste kwalificatie van arbeidsrelaties. Daarbij moet echter niet uit het oog verloren worden dat de Belastingdienst niet iedere overeenkomst gaat controleren. Daar hebben ze simpelweg niet de menskracht voor. In het begin zal er waarschijnlijk vooral naar bepaalde sectoren en/of uitwassen gekeken worden.

Gevolgen voor opdrachtgevers en zzp’ers (schijnzelfstandigheid)

Met de hernieuwde handhaving kunnen opdrachtgevers die zelfstandigen inzetten terwijl er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking, geconfronteerd worden met naheffingen en boetes. Dit benadrukt het belang voor zowel opdrachtgevers als zzp’ers om hun arbeidsrelatie zorgvuldig te beoordelen en vast te leggen. Het gebruik van door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten kan hierbij helpen, maar de feitelijke uitvoering van de werkzaamheden blijft leidend in de beoordeling. Een handige tool/lijst kan gevonden worden op: https://www.hetjuistecontract.nl/.

Toekomstige ontwikkelingen: Wet VBAR en schijnzelfstandigheid

Naast de hernieuwde handhaving van de Wet DBA werkt het kabinet aan de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR). Deze wet, die naar verwachting in 2026 in werking treedt, beoogt meer duidelijkheid te geven over de kwalificatie van arbeidsrelaties en schijnzelfstandigheid verder terug te dringen.

Het is belangrijk om te weten dat er juridisch gezien in feite niet veel veranderd. Het gaat voornamelijk om het vastleggen van criteria die al in de jurisprudentie zijn toegepast. Het gaat in dat opzicht meer om verduidelijking dan verandering.