Gevaren/risico’s concurrentiebeding ZZP’ers

Veel ZZP’ers werken op basis van een overeenkomst van opdracht. Geregeld nemen opdrachtgevers een concurrentiebeding op in hun contract? Dit kan grote gevolgen hebben voor je vrijheid en toekomst als zelfstandig ondernemer. Onderaan het artikel lees je ook wat het beste alternatief is voor een concurrentiebeding.

Wat is een concurrentiebeding?

Een concurrentiebeding is een clausule in een contract die je beperkt in het uitvoeren van soortgelijk werk voor andere opdrachtgevers, vaak binnen een bepaalde tijd en regio. Bij arbeidscontracten is het een erg bekend fenomeen en is een concurrentiebeding aan banden gelegd door wettelijke bepalingen.

ZZP’ers kennen deze bescherming niet. Als ondernemer valt het concurrentiebeding onder de onderhandelvrijheid en de normale regels van het verbintenissenrecht. Als ondernemer wordt je geacht te weten wat je doet en wat voor mogelijke gevolgen een overeenkomst kan hebben. Ook gaat de wetgever er (nog) van uit, dat je als ondernemer onderhandelingsmacht hebt en dus niet zoveel bescherming behoeft als werknemers in loondienst. Dat laatste is als ZZP’er natuurlijk zeker niet (altijd) het geval.

Beperking in vrijheid en gevolgen omzet

Afhankelijk van hoe het beding is verwoord mag je na afloop van een opdracht geen vergelijkbare werkzaamheden verrichten voor een concurrent of soms zelfs voor andere klanten in dezelfde branche. Een concurrentiebeding kan erg breed zijn als het niet beperkt is naar tijd, afstand en soortgelijke onderwerpen. Als je niet oplet kan je dus in verregaande mate in je vrijheid beperkt worden na het aflopen van de opdracht met grote gevolgen voor de omzet die je kan maken.

Juridische complicaties

Overtreding van een concurrentiebeding kan leiden tot boetes en rechtszaken. Dat zorgt niet alleen voor stress en grote financiële risico’s, maar een conflict/rechtszaak op zichzelf kost natuurlijk ook tijd en geld.
Wat kun je doen?Onderhandel: Probeer het concurrentiebeding te laten schrappen of te versoepelen voordat je een contract tekent.

Aandachtspunten en tips

• Laat een overeenkomst bij twijfel controleren door een jurist of advocaat voordat je deze tekent.
• Let op de exacte bewoordingen van een concurrentiebeding.
  Hoe lang mag je bepaalde werkzaamheden niet uitvoeren? Waar mag je geen werkzaamheden uitvoeren? (Heel Nederland, de wereld?)
• Onderhandel over de duur, regio en reikwijdte van het beding.
  Als het concurrentiebeding stelt dat je niet in een straal van 30km van de opdrachtgever mag werken en je woont ook in dezelfde plaats. Dan is het gevolg dus dat je niet meer in je eigen woonplaats mag werken.
• Geloof niet alles
  Een concurrentiebeding is niet altijd rechtsgeldig, vooral niet als het je onevenredig beperkt in je werk als zelfstandige. In specifieke gevallen is het dus mogelijk om het beding aan te vechten.

Alternatief: een relatiebeding

Een alternatief voor een concurrentiebeding is een duidelijk en specifiek relatiebeding. Dit beperkt niet de plaats en tijd waarin je als ZZP’er wel/niet mag werken. Maar kan alsnog voor bescherming van het bedrijf van de opdrachtgever zorgen.

In mijn ogen is een relatiebeding ook een sterkere en eerlijkere manier om te werken met ZZP’ers. In het relatiebeding kan je namelijk heel concreet afspreken voor welke klanten/ondernemingen (bepaalde locaties of vestigingen) je niet mag werken.

Dit kan nog specifieker gemaakt worden door bij het einde van de overeenkomst een lijst op te stellen met de klanten waarmee geen contact gemaakt mag worden voor een te bepalen tijd.

Op deze manier ontstaat er voor beide partijen een werkbaardere situatie die ook nog eens beter controleerbaar is bij de vraag of een ZZP’er wel of niet voor een concurrent werkt. Immers, staat de onderneming niet op de lijst, dan mag de ZZP’er werken voor die onderneming.